ΘΕΜΑ: «Ορισμός Υπεύθυνου Ενεργειακών Υποδομών/Εγκαταστάσεων (Υ.Ε.Υ.Ε.) και Διοικητικά Υπεύθυνου για την εφαρμογή των μέτρων σχετικά με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ»

Αγαπητοί Συνάδελφοι-ισσες

Κατά τα προβλεπόμενα στην ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/68315/502/1-7-2022 ΚΥΑ (Β’ 3424), με θέμα: «Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις που ανήκουν σε ή χρησιμοποιούνται από φορείς του Δημόσιου Τομέα» και σύμφωνα με την υπ’ αριθμ.πρωτ. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/209/οικ.10814/4-7-2022 (ΑΔΑ: 6ΩΛΥ46ΜΤΛ6-Ι9Κ) σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ανέθεσε την αρμοδιότητα ορισμού του Υπεύθυνου Ενεργειακών Υποδομών/Εγκαταστάσεων (Υ.Ε.Υ.Ε.) στον οικείο Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης για τις περιφερειακές υπηρεσίες εκπαίδευσης, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 7347/02-09-2022 σχετική της Απόφαση.

Κατόπιν ορισμού του Υ.Ε.Υ.Ε. από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης, ανά περιφερειακή υπηρεσία εκπαίδευσης και κατ’ εφαρμογή των διαλαμβανομένων στην ανωτέρω Κ.Υ.Α. και τη σχετική ερμηνευτική εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΣ., ο Υ.Ε.Υ.Ε. οφείλει να ορίσει άμεσα τον Διοικητικά Υπεύθυνο (έναν ή περισσότερους) της οικείας περιφερειακής υπηρεσίας. Στη συνέχεια, ο Διοικητικά Υπεύθυνος, ορίζει τα αρμόδια πρόσωπα ή κατά περίπτωση δομές για την υλοποίηση και παρακολούθηση των σχετικών, άμεσων δράσεων.

Επιπλέον, ο κεντρικός στόχος που αφορά τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 10%, σε σχέση με τις καταναλώσεις των αντίστοιχων περιόδων του έτους 2019 (έτος αναφοράς), προτείνεται να επιτευχθεί μέσω συγκεκριμένων μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, τα οποία εξειδικεύονται και κατηγοριοποιούνται σε άμεσα και μεσοπρόθεσμα μέτρα.

Η αρμοδιότητα εξειδίκευσης των ως άνω μέτρων με τη μορφή δράσεων-παρεμβάσεων, αλλά και του συνολικού ετήσιου στόχου σε επιμέρους στόχους, ανά κτίριο ή/και ανά ηλεκτροδοτούμενη εγκατάσταση, ανατίθεται στον Υ.Ε.Υ.Ε., ο οποίος έχει και την ευθύνη εφαρμογής των μέτρων αυτών, ενώ αυτός οφείλει να συνεργάζεται με τον οικείο Διοικητικό Υπεύθυνο, αλλά και να παρέχει σχετική ενημέρωση τόσο στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης, όσο και στους Συντονιστές Ενεργειακής Απόδοσης (Γενικοί Γραμματείς συναρμόδιων Υπουργείων του άρθρου 4 της Κ.Υ.Α.).

Οι αρμοδιότητες του Διοικητικού Υπεύθυνου, όπως αυτές περιγράφονται αναλυτικά στο άρθρο 6 της σχετικής Κ.Υ.Α., αφορούν στη διαχείριση των υποδομών του φορέα με τον πλέον αποδοτικό τρόπο ώστε να επιτευχθεί μείωση στην κατανάλωση της τελικής ενέργειας, μέσω της υλοποίησης των άμεσων μέτρων και της υιοθέτησης εκείνων από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που κρίνονται κατά περίπτωση αναγκαία, ενώ ο Διοικητικός Υπεύθυνος οφείλει να έχει άμεση συνεργασία με τον Υ.Ε.Υ.Ε. και ενδεχομένως με τον Ενεργειακά Υπεύθυνο της Δ6/Β/14826/17-06-2008 (Β΄ 1122) Κ.Υ.Α.

Επιπλέον, σύμφωνα με δηλώσεις των συναρμόδιων Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, σε πρόσφατη κοινή συνέντευξη τύπου, την 07-09-2022, αναφέρθηκε ότι επίκειται θεσμοθέτηση επιβολής κυρώσεων στους φορείς του Δημοσίου που δεν συμμορφώνονται με τις κείμενες διατάξεις προς επίτευξη μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας τουλάχιστον κατά 10%, ενώ αναφέρθηκε ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί μεσο-μακροπρόσθεσμα, στο δημόσιο τομέα ώστε να φτάσει στο 30% μέχρι το 2030. Επίσης, αναφέρθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών ότι θα εξεταστεί ως αντικίνητρο για τους φορείς του Δημοσίου που δεν συμμορφώνονται, η μη ένταξή τους στον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων που θα κυρωθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά και ο αποκλεισμός τους από τον δεύτερο κύκλο κινητικότητας που ξεκινά τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους.

Μελετώντας τα προτεινόμενα άμεσα μέτρα της παραπάνω ΚΥΑ, πέραν των απλών και προφανών δράσεων που αναφέρονται στα άμεσα μέτρα (π.χ. απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης και εξοπλισμού γραφείου σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι κ.λ.π.) διαπιστώσαμε με έκπληξη, αναφορές όπως εκείνη που αφορά στη συντήρηση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, η οποία αποτελεί αρμοδιότητα και λειτουργική δαπάνη των αιρετών Αντιπεριφερειών, καθότι ως γνωστόν, οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και τα ΚΕ.ΔΑ.ΣΥ., δε διαθέτουν αυτόνομο προϋπολογισμό! Η αρχική μας έκπληξη μετατράπηκε σε απορία και τελικά σε αγανάκτηση όταν μελετήσαμε και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, όπου όχι μόνο φαίνεται καθαρά το προαπαιτούμενο ύπαρξης αυτόνομου προϋπολογισμού (π.χ. αναβάθμιση υφιστάμενων συστημάτων φωτισμού, προμήθεια συσκευών υψηλής ενεργειακής απόδοσης κ.λ.π.), αλλά επιπλέον γίνεται ξεκάθαρο ότι ακόμη και στην περίπτωση εκείνη των Περιφερειακών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που διαθέτουν αυτόνομο προϋπολογισμό, απαιτούνται εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις μηχανικού, τόσο από τον Υ.Ε.Υ.Ε., όσο και από τον Διοικητικό Υπεύθυνο, ώστε αυτοί να λάβουν τις ορθές αποφάσεις περί υιοθέτησης των προσφορότερων μέτρων για τα κτίρια/εγκαταστάσεις ευθύνης τους (π.χ. διατάξεις ανάκτησης θερμότητας, εγκατάσταση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης, ελέγχου θερμότητας κ.λ.π.) Πως λοιπόν για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, καλείται να αναλάβει το ρόλο του Υπεύθυνου Ενεργειακών Υποδομών/Εγκαταστάσεων, ένας απλός υπάλληλος, είτε εκπαιδευτικός, είτε διοικητικός;

Με πολλές από τις περιφερειακές υπηρεσίες εκπαίδευσης υποστελεχωμένες, χωρίς αυτές να διαθέτουν αυτόνομο προϋπολογισμό, αλλά να εξαρτώνται κάθε φορά από την οικεία Αντιπεριφέρεια για να καλύψει τις λειτουργικές τους δαπάνες και μόνον, χωρίς την ελάχιστη δυνατότητα αγοράς παγίων και του κατάλληλου τεχνικού εξοπλισμού που απαιτούν οι διατάξεις της εν λόγω Κ.Υ.Α., χωρίς καν να διαθέτουν στοιχεία δαπάνης ηλεκτρικού ρεύματος για το 2022 και το 2019 (έτος βάσης), χωρίς οι διοικητικοί τους υπάλληλοι να διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις μηχανικού, χωρίς να είναι γνωστή η ενεργειακή κλάση κτιρίου και η απόδοση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης κ.λ.π., αυτοί καλούνται να αναλάβουν το ρόλο του Υ.Ε.Υ.Ε. ή του Διοικητικού Υπεύθυνου, να καταγράψουν πληροφορίες που δεν διαθέτουν, να τις καταχωρήσουν σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, να αποφασίσουν για σχετικές παρεμβάσεις βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας του κτιρίου που τους στεγάζει, να προγραμματίσουν τις παρεμβάσεις αυτές, εξασφαλίζοντας τις σχετικές πιστώσεις και να επιτηρήσουν την εφαρμογή και τήρηση των μέτρων σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να προβούν σε τυχόν διορθωτικές κινήσεις. Και όλα αυτά χωρίς τις απαιτούμενες γνώσεις και ενώ οι περισσότερες από τις υπηρεσίες εκπαίδευσης στεγάζονται σε μισθωμένα κτίρια, αρκετά εκ των οποίων προβληματικά ή ακατάλληλα για τη στέγαση και λειτουργία μιας δημόσιας υπηρεσίας, η διαχείριση των οποίων ανήκει στην εκάστοτε αιρετή Αντιπεριφέρεια, ενώ αρκετά από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα απαιτούν και τη συναίνεση του εκμισθωτή (άρθρο 3 της ΚΥΑ).

Ενδεικτικά περί του τραγελαφικού της κατάστασης, αναφέρουμε και το γεγονός ότι ορισμένες από τις αιρετές Αντιπεριφέρειες, υπερβαίνοντας κάθε αρμοδιότητά τους, ζήτησαν εγγράφως από τις οικείες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, να τους αποστείλλουν πρόταση προκειμένου να ορίσουν αυτές (οι αιρετές Αντιπεριφέρειες) δια του Υ.Ε.Υ.Ε. τους, ως Διοικητικό Υπεύθυνο, διοικητικό υπάλληλο της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης! Επιπλέον, το άρθρο 7 της ΚΥΑ αναφέρει περί ενδεχόμενης επιβράβευσης της επίτευξης του στόχου εξοικονόμησης ενέργειας (μείωση κατανάλωσης τουλάχιστον 10% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019) μέσω ενίσχυσης του προϋπολογισμού της οικείας υπηρεσίας, ενός προϋπολογισμού που τουλάχιστον στην περίπτωση των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, δεν υφίσταται.

Ζητούμε για όλες τις περιφερειακές υπηρεσίες εκπαίδευσης, συνδρομή εξειδικευμένου μηχανικού από την οικεία Αντιπεριφέρεια ή Δήμο, προς επιλογή και εφαρμογή των κατάλληλων παρεμβάσεων όπως αυτές αναφέρονται στα μεσοπρόθεσμα μέτρα, ανάλογα με το ενεργειακό προφίλ του κτιρίου/εγκαταστάσεων που στεγάζει την υπηρεσία.

Ζητούμε επιπλέον, για τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, την θέσπιση αυτόνομου προϋπολογισμού. Έχουμε τονίσει επανειλημμένως στο παρελθόν, σύλλογοι και ομοσπονδία, τα δεκάδες προβλήματα που δημιουργεί το απαρχαιωμένο πλέον καθεστώς κάλυψης των λειτουργικών δαπανών (για πάγιες και διαρκείς δαπάνες ούτε λόγος!) από τις οικείες Αντιπεριφέρειες. Πλέον, στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα, δυστυχώς, προστίθεται άλλο ένα πρόβλημα!  

Δεδομένου όσων αναφέρθηκαν, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στις περισσότερες από τις περιφερειακές υπηρεσίες εκπαίδευσης, οι οποίες έχουν ήδη γνωστοποιηθεί με προηγούμενα έγγραφά μας, δεσμευόμαστε ότι ο ΣΥΠΥΥΠ θα στηρίξει κάθε συνάδελφο-συναδέλφισσα που η Διοίκηση θα θελήσει, παρά τις αντιρρήσεις του-της, να του-της αναθέσει αρμοδιότητες Υ.Ε.Υ.Ε. ή Διοικητικού Υπευθύνου.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΥΠΥΥΠ

Ο Πρόεδρος                                     Η Γ. Γραμματέας

Νώντας Αθανασιάδης                        Μαρία Γρηγορίου